ماسولكه
ماسوولکە بریتییە ژ: کۆمەڵە ئەندامه‌کا د لەشێ گیانداراندا،
کو ئه‌ندامێن دى پێ كار دكه‌ن.
ئەندامێ ماسولکەيى د ماسوولكاندا (ب ئینگلیزی: Muscle) پێك هاتيه. هه‌مى لڤينێن له‌شى ، کارِێ
ماسوولکانە. ماسوولکە وزەیا کیمیایی خۆراکى دکەنه وزەیا میکانیکی. لڤينێن لەشى
ماسوولکەيان بهێز دئێخن. ئەف ئەندامێن هه نزیکى سێیەکا کێشا مرۆڤه‌کێ ئاسایی پێک
دهێت واتە ئەگەر مرۆڤه‌ک ٦٠کیلۆگرام بيت ٣٠ کیلۆگرام ماسوولکەیە
ماسوولکەيێن لديف شێوە و ئەندازەیان بو سێ جۆر دابەش دبن:
پەیکەرێ ماسوولکەيى (میلدار) : کو د کەسێن
ئاساییدا نزیکى ٢٠٪ی ژ کێشا لەشى پێک دهێت کو بڤێ چه‌ندێ دهێته جوداكرن خۆویستن
مرۆڤ دشێت کۆنتڕۆڵا وان بکه‌ت و بكه‌يفا خوبلڤينيت .
لووسە ماسولکە : وەکو ماسوولکەيا خۆمەشە دیوارێن ڕەگان، ڕیخۆڵە
و گەدە کو نزیک ۱۰٪ ی کێشا لەشى پێک دهێت. دڵە ماسوولکە،
کو وه‌كى پەیکەرێ ماسولکە يه ، بەلێ خۆویست نین واتە مرۆڤ نه‌شێت كونترولێ لسه‌ر
بكه‌ت. بەشێ هێڵکاريا
دەمار و ماسوولکەيان ئێكه ژوان خزمەتگوزاريێن تەندروستی کو گرنگى و تایبەتمەنديا
خۆ هەیە ماسولکە ئەو ئەندامە گرنگەنه و جەستەیەكه کو
شيانێن راوه‌ستيان و لڤينان دده‌ته مه، دوەرزی سەرمايێدا گەرمیێ ب جەستەيێ مه
دەدات، ھەروەھا هه‌ستيك و جومگەو جەستە بگشتی ژ زه‌ربێن دەرەکی دپارێزيت. ژبه‌ر ڤێ يه‌كێ
دڵ و ریخۆڵە و گەدەو ئه‌ندامێن دى يێن جەستەيى بگشتی دهێنه پاراستن، و هه‌روه‌سا
دەمارو بۆریێن خوێنێ تاڕادەیەکا زۆر ژ چین و ریشاڵێن ماسولکەیی پێکھاتينه، پەیوەندی
و کارلێککرنا بەردەوام ھەیە دناڤبه‌را ماسولکه‌ياندا وب تەواوی ئه‌ندامێن دى يێن
جه‌سته‌يى.
له‌شێ مرۆڤه‌كێ ساخله‌م ٦٥٦ ماسولکە يێن هه‌ين،
هژمارا وان ماسولکه‌يا ژ رويێ چونيه‌تيێڤه
د ڕەگەزێ نێرینەدا ب ھێزترو قايمترن و پڕترن و زیاتر شيانێن بەرجەستەبونیان ھەیە. د جەستەیێ نێرینەیەکێ
تەندروستدا ماسولکە رێژەی نزیکی ژسەدا ٤٠
پێکدھێت، و دده‌مه‌كيدا نزیکی ژ سەدا ٢٣ی جەستەی خانمان لەماسولکە پێکدئێت. بێگومان بەڕچافكرنا
قەوارەو ئەرکێن بێشوييێن ماسولکەيان، بونا ھەر جۆره‌کى ژ نەخۆشيان و کێشەیەک دوێ ئەندامێدا
کاریگەریا مه‌زن بگشتی لسەر جەستەیێ مرۆڤى دروست دکه‌ت و شيانێن وێ كێمدكه‌ت. دیارە گرژبون
دگه‌ل ئاريشێن د ماسولکێدا پشکی شێری (په‌نجه‌شێر) توشدبيت و زۆرجار سەرچاڤەیەکە
بۆ سنورداربونا لڤينێ و دروستبونا ئازارو سڕبون د جەستەيدا.
ئەگەر گرژی د ماسولکەيدا په‌يدا ببيت دێ بيته
سەرچاوەیەک بۆ ئازاروئيشانان ھنده‌کجارا دبنه ئاستەنگ بۆ لڤينێ، سه‌ره‌راى ڤێ چه‌ندێ
مەرج نیە هه‌ميجاران ئه ئيشانه په‌يدا ببيت ژ ئه‌گه‌رێ بونا ئاريشه‌كێ د
ماسولكه‌يدا، ژبه‌رهندێ بەردەوامبونی گرژی و ئازاران ل ماسولکەيدا بۆ ماوێ زێده‌تر
ژ چەند حەفتيان بەبێ بونا پێکان و زوور وه‌ستاندنا ماسولكه‌يان ھۆکاره‌کێ ديه، پێتڤيه
دگه‌ل ب كارئينانا ده‌رمانێن لاوازكرنا ئيشانێ بۆ کێمکرن یان ديركه‌فتن ژ ئيشانێ بڕێیا پەردەپۆشکردنا سەرچاوێ
ئيشانێ د مێشکيدا بۆ ماوەیەکی کاتی، ژلایێ پزیشکيڤه و چارەسەرکاریا پسپۆڕيڤه لديفچون
بۆ بكه‌ت.
جیاوازی دناڤبه‌ينا چەوری و ماسولکەيدا
ھۆکارەکانی دروستبونی گرژی و ئيشانێن دماسولكه‌يدا
چێدبن ھەمەجۆرو جیاوازن ژ روويێ شكليڤه و ماوەیێ بەردەوامبونا ئازارو قەوارەیا وى
بەشى يێ كو ئه جەستەيه دئێشينيت، سه‌ره‌راى ڤێ چه‌ندێ
ھۆکارێن سەرەکی په‌يدابونا وێ ئيشانێ يا هه‌ى
، ژ گرنگترين ئه‌ڤێن ل خوارێنه:
ھۆکارێن گرژبونا ماسولکەيان:
1. مانديکرنا جەستەى بۆ ماوەکێ درێژخایەن و زێده‌تر ژ توانايێن ماسولکەيان.
2. خەمۆکی و نائارامی‌و پەستانی دەرونی.
3. بونا کێشەيا وەک سوان، راوه‌ستيان ، لاوازی و ھەوکردن د جومگەو بڕبڕەياندا.
4. بونا خواری و ناڕێکیا د هه‌ستيكاندا دەبيتەئه‌گه‌رێ تێکچونا ھاوسەنگیا ھێزو
درێژی دنافبه‌ينا ماسولکەيانداو دواجار گرژی و ئيشانا وان.
5. تێکچونا سوڕی خوێن ژئه‌گه‌رێ نه لڤينێ و نه‌كرنا وەرزشێ، تەنانەت پەستانا دەرونی، جگەرەکێشان، زۆرخوارنا
ئەلکحول، کێمیا ئاڤ ڤه‌خوارنێ، کێمخەوی، كێم خوارن و...ھتد ژوان ھۆکارێن كو برێكا
تێکدانا سوڕا خوينا ماسولکەيا دوچاری گرژی و ئازاردانێ دکەن.
6. ھەوکردنا جومگە و کەمبونا توانایا لڤينێ، لاوازی، کورتبونەوە، گرژی و ئازاردانا
ماسولکەیان لێدكه‌ڤيت.
7. کەمبونا مەگنیسیۆمى د له‌شيدا ئێكه ژ ھۆکارێن سەرەکی يێن دروستبونا گرژی د
ماسولکەيدا.
8. گوڵەبەڕۆژە، کاکاو، گوێز، مۆز، کێوی، ئەنەناس، سپێناغ‌و برۆکلی لەخۆراکە دەوڵەمەندن
ب مەگنیسیۆمى.
9. نەخۆشیێن وەک لاوازیا گورچیلەيان، پەستانا خوينا بەرز، شەکرە.
10.لاوازى كاركرنا غوددە زۆرجار بشەڤێ دەبيتە ئه‌گه‌رێ گرژی و ئازاردانێ د ماسولکەياندا.
11.ھندێکجارا گرژبونا ماسولکەيان د ده‌مێ
حەوانەوەدا، ئه‌گه‌رێ وێ بو كێمبونا کالیسیۆمى
دله‌شيدا.
12.لێكخرينا دیسکی دناڤبه‌ينا بڕبڕەياندا (انزلاق) ھۆکارە بۆ گرژی و ئازاردانا
ماسولكه‌يان، زۆرجار سڕبون و ئيش د پياندا ئێكه ژ نیشانێن لێكخريانا بڕبڕە و دیسکەيان.
13.بونا ئاريشان د ڕیخۆڵەيدا و گەده‌يدا ھنده‌کجارا گرژیا ماسولکەی په‌يدا دكه‌ت.
14.قه‌له‌وى ھۆکارە بۆ دروستبونا پەستانێ لسەر بڕبڕەیا پشتێ و جومگەکان بگشتی
و دبيته ئه‌گه‌رێ دروستبونا گرژی و ئازاردانا ماسولكه‌يان.
ژێده‌ر
kocherr.blogspot.com
ماسولكة
ماسوولكة
ماسولكه
ماسوولكه
ماسوولكة
ماسولكه
ماسوولكه
