خوێندنگه ده‌زگه‌هه‌كه خوێنده‌كاران فێرى خواندنێ و نڤێسينێ و ره‌وشتى دكه‌ت، و خوێندنگه‌ه دابه‌ش دبن بو چه‌ند جوره‌كا (حكومى, ئه‌هلى, و تايبه‌ت), و هه‌روه‌سا دابه‌ش دبت بو چه‌ند ئاسته‌كا لديڤ سيسته‌مێ هه‌ر ولاته‌كى ل هه‌رێما كوردستانێ دابه‌ش دبيت بو دوو قوناغان: قوناغا بنه‌ره‌تى كو تێدا خوێنده‌كار نه‌ه سالان دخوينيت (ژ پولا ئێكێ تاكو پولا نه‌هێ) و باوه‌رناما بنه‌ره‌تى وه‌ردگريت، و قوناغا دووێ قوناغا ئاماده‌يى يه كو تێدا خوێندكار سێ سالان دخوينيت (ژ پولا ده‌هێ تاكو پولا دوازدێ) و باوه‌رناما ئاماده‌يى وه‌ردگريت كو ئه‌و ژێ دابه‌ش دبيت بو دوو به‌شان (زانستى و وێژه‌يى)، و ل قوتابخانان سيسته‌مێ ئێك جل و به‌رگى هه‌يه ژبه‌ركو دا دياردا ژێك جودايكرنا قوتابيان نه‌بيت. خوێندنگه‌ه گه‌له‌ك تشت تێدا هه‌نه ژوانان پولێن خوێنده‌كاران كو تێدا وانان وه‌ردگرن و هه‌روه‌سا ته‌خته‌ره‌ش و په‌رتوكێن سيسته‌مێ خواندنێ و نه‌خشه و گه‌له‌ك پێتڤيێن دهى يێن خواندنكاران، هه‌روه‌سا تاقيگه‌هێن زانستى و ژوور و ئاميرێن هونه‌رى تێدا هه‌نه، و هه‌رتشته‌كێ خوێنده‌كار هه‌وجه ببيتێ بو گه‌هشتن ب ئارمانجا خو. خوێندنگه‌ه ئێك ژ ژێده‌رێن روناهيێ يه بو مێشك و چاڤێت مه؛ هه‌روه‌سا ئێك ژ رێكانه بو په‌يداكرنا هه‌ستا نه‌ته‌وايه‌تى و ئاشنا بين ب ديروك و خه‌باتا نه‌ته‌وێ خو و پێنگاڤ هاڤێتنه‌كا پێدڤيه بو پاشه‌روژه‌كا گه‌شتر، هه‌روه‌سا وه‌رگرتنا پێزانينێن بنه‌ره‌ت ل سه‌ر رويدان و تشتێن گرنگ دگه‌له‌ك بياڤان دا, وه‌ك ئه‌گه‌رێن غه‌يرنيا هه‌يڤێ و زڤرين و لڤينێن عه‌ردى و گه‌ردونى، و خوێنده‌كار پێزانينان ل سه‌ر گه‌له‌ك رووه‌ك و گيانه‌وارن وه‌ردگريت كو دگه‌ل مه ل سه‌ر فى عه‌ردى دژين, و تيێدا خوێنده‌كار فێرى ماتماتيكێ دبيت و كريارێن ژمێريارى وه‌ك كومكرن و ژێبرن و لێكدان و دابه‌ش و هه‌تا دوماهيێ كو مفايه‌كێ زور دگه‌هينته خوێنده‌كارى دهه‌مى قوناغێن ژيانا وى دا. كو پێتڤيێن سه‌ره‌كى نه دژيانێدا دهه‌ميا بياڤان دا, خوێندنگه‌ه بنگه‌هێ روشه‌مبير كرنا خوێندنكاران و جفاكيه. ژ به‌ركو خوێندنگه‌ه چريسكا بو (دختور و ئه‌ندازيار و سياسه‌ت مه‌دار و ماموستا ...) كو تێدا به‌ره‌ڤ وان هيڤيا ڤه بچن. نه بتنێ خوێندنكار فێرى بابه‌تێن زانستى دبت د خوێندنگه‌هێ دا به له‌اكو گه‌له‌ك حه‌ز و ئاره‌زويێن خوێندنكاران تێدا به‌رچاڤ دبن و پێش دكه‌ڤن وه‌ك هونه‌ر وێنه‌كێشان و هه‌لبه‌ست نڤێسين و وه‌رزشێن جوره‌وجور و كارێن ده‌ستى و هه‌تا دوماهيێ. ئه‌و تشـێن ئه‌م ژ خوێندنگه‌هێ فێر دبين ژ ره‌وشت و فێربينان نائێنه هژمارتن و لهسه‌ر مه پێتڤيه ئه‌م ب پارێزين، و پێتڤيه خێزان و خوێندنگه‌ه پێكڤه كار بكه‌ن بو تێگه‌هاندنا ڤان خوێندنكاران بو ئاڤاكرنا پاشه‌روژه‌كا گه‌ش و نه‌وه‌كێ روشه‌مبير، و گرێدان كومبينان دگه‌ل ده‌يك و بابێن خوێندكارى ژ بو ڤێ مه‌ره‌مێ، داكو ژ پاشه‌روژا جڤاكێ خو يێ پشت راست بين.
