پربێژى


پربێژى (ئه‌گه‌ر ئاخفتن ژ زيڤيبيت نه‌ ئاخفتن ژ زێريه‌)



ئاخڤتن ئه‌و سالوخه‌تێ جوانێ مروڤايه‌تيێ، ئه‌و رێكا ب ئێك گوهرتنا هه‌ست و مه‌به‌ستێن دناڤ دلاندا، ئاخفتن ئه‌و ئالاڤێ خودايێ مه‌زن ثه‌يام و ثه‌يامبه‌ر ثێ هنارتى، ئاخڤتن ئه‌و چريسكا ئاگرێ شوره‌شو سه‌رهه‌لدانان ثێ كه‌ش دبيت، ئه‌رێ ....ئاخڤتن ئه‌ڤا ل سه‌رى... به‌لێ ثا گه‌له‌ك جارا نه‌ ئاخڤتن و بێده‌نگ بون جوانتره‌ ژ ئاخڤتنێ .نڤسه‌ره‌كێ عه‌ره‌ب دبێژيت(الصمت فن فإذا أتقنته ...اصبحت مبدعا في كلامك..) ئه‌ڤجا وى ده‌مى باخڤه‌، ده‌مێ ئاخڤتنا ته‌ جوانتر بيت ژ بێ ده‌نگ بوونێ. چونكو دناڤبه‌را زمانى و ئه‌قليدا ثه‌يوه‌ندييه‌كا به‌روڤاژى يا هه‌ى ، هه‌ر ده‌مێ عه‌قل بچيك بوو ، زمان درێژدبيت، و هه‌رده‌مێ عه‌قل مه‌زن بوو زمان كورت دبيت. فه‌يله‌سوفه‌ك دبێژيت:( ما ندمت على سكوتي مره‌، ولكن ندمت على الكلامي مراراً ).ديسان ثربێژى و ئاخڤتنا زێده‌ ژ باهيێ مروڤى كێم دكه‌ت،هه‌روه‌ك (ناپليون) دبێژيت:(كێم زانين و زؤر ئاخڤتن وه‌ك نه‌دارى و زؤر خه‌رج كردنێيه‌).جونكو خودايێ مه‌زن دو گوه و زمانه‌ك يێت دايه‌ مه‌ ، هه‌تاكو چه‌ند باخڤين دوو جارا هند گوهداربين، ره‌نگه‌ گه‌له‌ك كه‌س بێده‌نگ بوونێ ب شكه‌ستن و بێ هێز بون بزانن ، هه‌رچه‌نده‌ بێده‌نگ بوونێ ثێدڤى ب شيانه‌كا مه‌زنتر هه‌يه‌.زانايێن زمانزانييێ دبێژن: (يحتاج المرء إلى سنتين تقريباً ليتعلم الكلام .. لكن يحتاج إلى سنين ليتعلم لغه‌ الصمت.....! )ره‌نگه‌ گه‌له‌ك جارا بێده‌نگ بون باشترين به‌رسڤ بيت بو هنده‌ك كه‌سان، چونكو ئهگه‌ر ئه‌و د بێ ده‌نگيا ته‌ تێنهگه‌هيت ، د ئاخفتنا ته‌ ژى ناگه‌هيت.ديسان ئاخڤتنێن نه‌خوش و دژوار وه‌كو رێڤه‌چونێيه‌ ل بيابانێ ره‌نگه‌ چ ده‌نگ ژێ نه‌هێت ،به‌لێ ده‌وسێن وێ د ديارن. و مروڤ زووى ژ بيرناكه‌ت.له‌وما مه‌زن دبێژن( ساخ دبيت شوينا خه‌نجه‌را، به‌لێ ساخ نابيت شوينا خه‌به‌را).ئه‌ڤجا دڤێت مروڤ ژ ئاخڤتنێن خو هشيار بيت، ژ به‌ركو ده‌مێ تو ئاخڤتنه‌كا كرێت دبێژييه‌ ئێكى ره‌نگه‌ بشێت ژ ته‌ ببوريت،به‌لێ نه‌شێت ته‌ ژبيربكه‌ت.(ئيما عه‌لى) دبێژيت:(خوزى ستويێ من هنگى ستويێ حێشترێ يێ درێژبا، دا وه‌كو من ئاخڤتنه‌كا نه‌ دجهێ خودا كربا به‌رى ده‌ركه‌ڤتبا من زڤراندباڤه‌.)ره‌نگه‌ گه‌له‌ك جارا ئه‌م هنده‌ك ئاخڤتنا ب كێم و ب چڤه‌ وه‌رنهگرين ،به‌لێ به‌رامبه‌رێ خو ثێ دلگران بكه‌ين.و ثێ كو هه‌ست ثێ بكه‌ين ، هه‌روه‌كو عه‌ره‌ب دبێژن :(قگره‌ الماء فى بيت النمل تعتبر بحرا"). ئه‌ڤچا دڤێت مروڤ بزانيت كه‌نگى و ل كێرێ و چاوا دێ ئاخڤيت. گه‌له‌ك جارا ئه‌م دبێژين فلان كه‌س سه‌حبه‌تا نزانيت ،به‌لێ ئه‌م نزانين كو ئه‌و ئه‌مين نزانين چاوا باخڤين ، و چ ثه‌يڤ ل كيڤه‌ بكاربينين، له‌ورا ياباش ئه‌وه‌ هه‌روه‌كو ئه‌م ب كوردى دبێژين زووى ب زووى مرروڤ ثيڤازا خو سور نه‌كه‌ت ، چونكى هنگى بێ ده‌نگ بمينى كه‌س چ ل ته‌نزانيت هه‌روه‌سا هزره‌كا مه‌زن دێ بو ته‌ هێته‌ كرن ، وى ده‌مێ تو ئاخفتى هنگى دێ دياربى كا ئاستێ ره‌وشت و ره‌وشه‌مبيريا ته‌ تا دچ ئاستدايه‌،دبێژن كه‌سه‌ك ب جلكێن جوانڤه‌ دهێته‌ ده‌ڤ ئه‌فلاتونى ، ئه‌فلاتون دبێژيتێ باخڤه‌ داته‌ ببينم) له‌ورا گه‌له‌ك جارا بێ ده‌نگ بون ده‌رمانه‌،گوتنه‌كا عه‌ره‌بى يا هه‌ى دبێژيت،( لا تحاول أن تجعل ملابسك أغلى شيء فيك ، حتى لا تجد نفسك يوماً أرخص مما ترتديه) ئانكو دڤێت مروڤ د ئاخڤتنا خودا هشياربيت ، هه‌روه‌كو مه‌زن دبێژن ( خوێيا خو نه‌كه‌ته‌ د ناڤ هه‌مى گرارا) له‌وما دبسا دبێژم راسته‌ گوتنا مه‌زنا ده‌مێ دبێژن : ئهگه‌ر ئاخڤتن ژ زيڤى بيت ، نه‌ ئاخڤتن ژ زێرييه‌.ل دوماهيكێ دبێژم: جوانتريت تشت د ژيانێدا كه‌سه‌ك هه‌بيت بێ ثه‌يڤ ته‌ بخوينيت ، بێ ئاخڤتن ل ته‌ بگه‌هيت ، بێ به‌رامبه‌ر حه‌ژ ته‌ بكه‌ت.ديسا هيڤى خوازم ژ خودێ ل ثێشه‌روژێ ببنه‌ كه‌سانێت خودان رێز ، ده‌مێ باخڤن خه‌لك گوهداريا وه‌ بكه‌ت ، ده‌مێ دبێ ده‌نگ بن خه‌لك هزرا وه‌ بكه‌ت.